Hayat serüveninde bazen çok mutlu olunan bir ortamda bazen huzurlu hissedilen bir anda bazen de sinir küpüne döndüğümü bir durumda aynı şeyleri daha önce yaşamışlık hissi... Dejavu olarak adlandırılan bu ay küçük büyük herkesin başına gelmiştir. Peki sahi nedir bu dejavu? Nasıl olur? Bir hastalığın belirtisi midir?
Dejavu Nedir?
Dejavu, hepimizin birden fazla defa deneyimlediği, bir anı daha önce yaşadığımızı düşündürten olguya verilen isimdir. Fransızca; déjà (daha önceden) ve voir (görmek) kelimelerinden oluşmaktadır. Anı daha önceden yaşamışlık hissi olan Dejavu, yaşanılan bir olayı daha önceden yaşamışlık veya görülen bir yeri daha önceden görmüş olma duygusudur.
Dejavu Nasıl Olur?
Yapılan araştırmalara göre insanların %50’den fazlası hayatında bir kere bile olsa Dejavu hissini yaşamışladır. Bazı insanlar yaşadıkları dejavu anını daha sonra unuturken bazı insanlar için çok ilginç olan bu durum unutulmayabilir.
Somut ifadeler ile açıklanan dejavu hissi genelde beyinin işlem sırasında ufak hatta milisaniyeden daha küçük bir zaman farkı ile çalışmamasından yani bir nevi beynin ufacık eror anlarından meydana gelebilmektedir.
Aynı zamanda beynin, yorgunluk hissi veya başka nedenlerden dolayı bir görüntü, ses, vb. herhangi bir girdiyi, giriş anı sırasında algılayamamasından kaynaklanabilir. Beyin bu girdiyi algıladığında kişi bu olayı daha önce yaşadığı hissine kapılabilir.
Dejavu Bir Hastalıktan Kaynaklı Mı Olur?
Dejavu hissi genellikle kısa süreli ve zararsız olarak yaşanır. Ancak, bazı durumlarda belirli hastalıkların veya sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. Mesela; Dejavu hissinin en yaygın patolojik nedeni temporal lob epilepsisidir. Temporal lob epilepsisi, beynin temporal loblarında başlayan nöbetlerle karakterizedir. Bu nöbetler sırasında dejavu hissi sıkça rastlanan bir durumdur.
Yine aynı şekilde Alzheimer hastalığı ve diğer demans türlerinin de yol açtığı dejavu hissi bazı nörolojik rahatsızlıkların belirtisi olabilir. Anksiyete ve yüksek düzeyde stres de dejavu hissini tetikleyen faktörlerdendir.
Dejavu Yaşamak Kötü Bir Şey Midir?
Dejavu, çoğu zaman zararsız ve geçici bir his olmasına rağmen, bazı durumlarda altta yatan ciddi sağlık sorunlarının bir belirtisi de olabilir. Eğer dejavu hissi sık ve rahatsız edici hale geliyorsa veya diğer belirtilerle birlikte ortaya çıkıyorsa, bir doktora başvurmak önemlidir.
