Özellikle yeni doğan bebeklerde görülen sarılık halk arasında bir hastalık olarak bilinmektedir. Ancak, sarılık farklı sebepler ile her insanda görülebilmektedir. Bununla beraber sarılık yukarıda da belirttiğimiz gibi tam bir hastalık değildir. Genellikle vücudun farklı bölgelerinde görülen hastalıkların dışa vurulmuş bir belirtisidir.
Sarılık Nedir?
Sarılığın, en yaygın görülen ve en belirgin özellikleri gözakı, deri, mukozalar ve organların sarıya boyanmasıdır. En önemli nedeni kanda biriken ve kan akışında dolaşan fazla miktardaki sarı-turuncu bir madde olan bilirubin düzeyinin artmasıdır. Normalde periferik kanın 100 ml’sinde 1 mg kadar bilirubin bulunur. Kandaki bilirubin düzeyinin 2.5 mg’ın üzerine çıkması sonucunda ise tıp dilinde “hiperbilirubinemi”, bunun neden olduğu klinik tablo olarak ise sarılık ortaya çıkar.
Sarılık Kimlerde Görülür?
Herkes tarafından da bilindiği gibi sarılık en sık yenidoğan bebeklerde görülür. En yaygın belirtisi ise vücudun ve göz beyazlarının sararmasıdır. Bebeklerde oluşan sarılık herhangi bir tedavi gerektirmez. Genellikle kendiliğinden geçer. Oldukça normal kabul edilen ve yeni doğan her bebekte görülen sarılığın başka sebeplerle de olma ihtimali vardır. Bebeklerde sarılığa sebep olabilecek diğer etkenler ise;
- Aktifliği az olan tiroid bezi
- Kan grubu uyuşmazlığı (Rhesus hastalığı)
- İdrar yolu enfeksiyonu
- Safra kesesinde tıkanıklık
- Erken veya geç doğum
- Genetik faktörler
Bununla beraber yetişkin insanlarda görülen sarılık ise çeşitli karaciğer ve safra rahatsızlıklarının bir habercisi olarak kabul edilir. Bununla beraber aşırı stresli bir yaşamın da zamanla kandaki bilirubin seviyesini arttırdığı ve sarılığa neden olduğu belirtilmiştir.
Sarılığın Belirtileri Nelerdir?
En çok bebeklerde görülen bir durum olan sarılığın ilk belirtileri göz ve ciltteki sarılıktır. Aynı zamanda kol ve bacaklarda görülen belirgin sarılık, uyanmada güçlük, halsizlik, tiz çığlıklar, kilo alamama gibi belirtiler bebeklerdeki sarılığın gözle görülen ilk belirtileridir.
Yeni doğan bebeklerin %60’ında görülen sarılık doğumdan sonra 48 saat içerisinde kendini belli etmektedir. Anne ve babanın her ihtimale karşı ilk günlerde bebeği sıkı takip etmeleri ve yukarıda saydığımız belirtilerin görülüp, geçmemesi durumunda mutlaka uzman bir doktora başvurmalarını tavsiye ederiz.
Yetişkinlerde ise daha farklı belirtiler ile ortaya çıkmaktadır. Bu belirtiler;
- Göz akı ve cilt tonunda sarılık
- Ateş
- Titreme
- Karın ağrısı
- Yorgunluk
- Koyu renkli idrar
- Soluk renkli dışkı
- Kaşıntı
- Kilo kaybı
Sarılık Nasıl Tedavi Edilir?
Gerek yetişkinlerde gerekse bebeklerde görülen sarılık kendi kendine oluşan bir durumsa herhangi bir tedavi görmeden iyileşme gerçekleşecektir. Ancak, sarılığın altında yatan farklı bir rahatsızlık veya durum varsa bu farklı tedavi işlemleri gerektirmektedir.
Geçmeyen sarılık durumunda doktorunuz vücudunuzun hangi bölümünde rahatsızlık olduğunu saptayacak ona göre bir tedavi uygulayacaktır. Bununla beraber görüntüleme testleri, karaciğer biyopsisi ve nadiren de olsa laparoskopi sarılık tedavisinde kullanılabilen yöntemler olarak değerlendirilebilir.
